Huttentocht op back country langlauf ski’s in nationaal park Urho Kekkonen (klik voor locatie), Finland, Sápmi (1).

Na 2 huttentochten in Urho Kekkonen vanuit Kilopää, wilden we iets avontuurlijkers. Bij tochten vanuit Kilopää of Saariselkä loop je vaak een groot deel van je ronde over belopen of bereden routes, tenzij je de eerste bent na sneeuw of wind. Het wèrd avontuurlijker; in ieder geval de eerste dagen. We hebben hele mooie sneeuwlandschappen gezien; het is in het park zo heerlijk rustig en stil; de eerste dagen kwamen we niemand tegen op de route; wel ’s avonds in de hut.
Dit jaar wilden Dianne, Edward, Rob, Sjaak en Yvonne mee. De deelnemers zijn allemaal sportief: langlaufen, hardlopen, fietsen, zwemmen, nordic walking, rolskiën, cross skaten. In de voorbereiding zijn we, samen met een aantal anderen van Troll Nordic Sports, naar langlaufvereniging Bedaf gegaan om te zandlaufen. Voor Yvonne was dit de eerste huttentocht; ze heeft ter voorbereiding, naast haar andere sportieve activiteiten, veel gewandeld en genordicwalkt (en dat was maar goed ook). Ze is zeer vaardig op de langlaufski’s en – ook voor haarzelf – is gebleken dat ze een doordoordoorzetter is (klifhanger).



Dit is mijn verhaal over de huttentocht. Deels gebaseerd op aantekeningen onderweg en deels op de beleving achteraf, maar in ieder geval is het mijn beleving, in het besef dat iedereen een tocht anders beleeft.
Voorbereiding
Dianne en Edward hebben een van AnaarB route – Raja Joosepi naar Saariselka – uitgezocht en de route mede gebaseerd op haalbare afstanden, beschikbare hutten, wandelpaden op kaart en de weinige beschikbare info over wintertochten. We lopen 6 dagen, van 5 tot en met 10 maart; in maart is de temperatuur meestal goed te doen voor een stel Nederlanders en begin maart is de sneeuw bijna altijd goed. We reserveren hutten om zeker te zijn van een slaapplek. Het nadeel van reserveren is dat je niet meer flexibel bent, al kun je altijd in een niet-reserveerbare hut terecht. Onze planning werd strak: 6 dagen lopen met afstanden tussen de 15 en 22 km, tussen de 6 en 10 uur lopen per dag, geen rustdag. Leuk, zo’n planning vanachter de laptop.
We hebben een menu per dag samengesteld. Ontbijt (havermout) en lunch (brood of pannenkoeken) waren helder. Snacks waren snel uitgezocht. Iederen zorgde weer voor 1 (of 2) keer avondeten. We hebben weer heerlijk gegeten.
De etenswaren en ander materiaal dat we in Nederland gekocht / verzameld / gehuurd hebben, is verdeeld onder de deelnemers. Iedereen had zijn koffer propvol zitten en tegen het maximale gewicht aan (sorry aan de bagagemedewerkers).
Dag -1: Soepel
Vlucht Schiphol – Helsinki – Ivalo ging soepel. Met airport bus van Ivalo airport naar Saariselkä. Vanuit het appartement eerst lekker gaan eten. Zoals de carnivoren in Nederland rund eten, eten ze in Finland rendier; het werd dus een rendierburger.
Dag 0: Spullen
Sleutel ophalen bij het informatiecentrum van het park. Die hebben we nodig voor de gereserveerde hutten. Met de vrouw achter de balie besproken wat we gingen doen (had ik eerder al per e-mail doorgegeven). Ze vertelde dat ze 2 weken geleden een deel van het begin van onze 1e dag route gedaan had, met een rivieroversteek waar wij een brugoversteek gepland hadden.
Boodschappen ophalen en halen. Dianne en ik hebben een aantal boodschappen online besteld bij de K-supermarket in Saariselkä. De basis website kun je door google laten vertalen in het Engels, het bestelgedeelte niet, dus is de keuze uit Fins of Zweeds. Gelukkig hebben we google translate en hebben we het meeste kunnen bestellen.



Ski’s ophalen. We wilden graag even de benen strekken en hebben de skis alvast opgehaald. Met de back country skis hebben we een aantal loipes rond Saariselkä verbreed. No worries, die worden de ochtend erna opnieuw gespoord. We hebben de Garmin InReach getest; dat viel nog niet mee. Omdat het een relatief simpel apparaat is ontbreken volgens ons toch een paar essentiële functies, als zien wat de kwaliteit van de satellietontvangst is.
Inpakken. We hebben alle spullen die mee moeten op de tocht in de huiskamer van ons appartement gedropt. Alle gezamenlijke spullen stopten we in boodschappentassen. Voor elke dag hadden we een havermout ontbijtpakket en alle spullen voor het avondeten zaten per dag in een tas. Iedereen had persoonlijk een kleine sporttas met kleding, toiletspullen e.d. Daarnaast had iedereen een matje, slaapzak tot -20 en een bivakzak. Alles dat niet mee moest op tocht ging in de koffer. Ontbijtpakket maken en lunchpakket voor de zondag en maandag en naar bed.
Spullen die onderweg nodig zijn had iedereen in zijn rugzak. Een pulkatrekker kan dan zelf kiezen om zijn rugzak op zijn rug te doen of op de pulka.
Dag 1: Duurde iets langer dan verwacht en het verhaal is ook iets langer 😐
Van startpunt naar Jyrkkävaara (steil gevaar); 19 km.
Alle spullen uit het appartement naar de hal van het gebouw gesleept. Het was donker, koud (-20), het waaide best hard en het sneeuwde. Dat was de 1e keer dat ik dacht ‘Tenerife is ook leuk’. Toen we alles buiten hadden staan en stonden te wachten zei Sjaak “wooooh, de ski’s”; die hebben we toen ook maar uit de skikelder gehaald 😐 Andrey, van Polar Creek, bracht ons naar de startplaats, Raja-Joosepin Rajavartioasema, een parkeerplaats vlakbij de Russische grens. We hoopten dat Andrey ons vanaf die parkeerplaats nog 4 km verderop zou kunnen brengen naar de brug; dat zouden we ter plekke bekijken.
Tevoren had ik bij de parkorganisatie geïnformeerd of starten op die parkeerplaats bij de grens een probleem zou zijn en of er geruchten waren over verstoring van satellietsignalen. Geen probleem.
Alle spullen ingeladen en op weg; ongeveer 1:15 uur rijden. In de buurt van de parkeerplaats bleek dat ‘men’ het grensgebied verbreed had en de parkeerplaats in het grensgebied was opgenomen. Dat had de mevrouw in het infocentrum niet verteld. OK, een parkeerplaats terug dan. Alles uit de bus, in de pulka’s en op de rug. Op de gps een alternatieve route zoeken. Snel weg, want het was koud.
Wat een simpel-lijkende afdaling naar de brug over de rivier had moeten zijn werd een pittige start.
Het eerste stuk ging soepel. Wel zelf een spoor trekken, maar het was een breed pad. Toen het pad anders afboog dan onze route aangaf hebben we toch nog een stuk het pad gevolgd, maar dat ging toch echt de verkeerde kant op. Besloten om dan zelf maar een spoor te trekken richting brug. Dat hebben we geweten. Ik ging als verkenner voorop, zonder pulka (paar weken geleden bij ijzel van een tuintrap gegleden en op mijn rug gedonderd). Dwars door het bos; halve meter sneeuw, dichtbebost, grote stenen, een paar steile afdalingen, omgevallen bomen. Na 3 uur hadden we 4 km afgelegd. We hebben even gerust bij een daghut. Daarna op weg naar de brug.



De brug hadden we niet nodig want we zag een snowscooterspoort over de rivier. Rivier overgestoken. De rest van de route zou simpel zijn; eerst parallel aan de rivier, daarna zuidwaarst een aftakking van de rivier volgen en nog een stuk door het bos richting hut. Aan de zuidkant van de rivier zou een pad liggen. We vonden echter niets dat leek op een pad of een ruimte in het zeer dicht beboste gebied. Met een pulka kan veel, maar dit ging niet. OK, dan gaan we over de rivier. Dat ging best goed, totdat we door de slush-puppy gleden; een paar cm nat ijs onder de sneeuwlaag. De full skins nat en bij iedere stap werd de ijslaag onder de skis dikker. Lopen over de rivier is op zich prachtig. Het is vlak en de zon scheen. Het lopen met plaksneeuw werd wel zwaar. Toen we even op een droger stuk gelopen hadden, hebben we het ijs afgeschraapt en konden we glijdend verder. Even dan, want in de bocht van de rivier weer slush-puppy. De rivierkanten waren steil, dus ik ben gaan zoeken naar een plek om van de rivier af te gaan. Daarbij zakte ik in iets dikkere slush-puppy en het liep zelfs in mijn schoenen. Daarna een heel stuk verkend om te checken of we met de pulka’s dit traject zouden kunnen volgen. Het leek te kunnen. Iedereen op de kant geholpen en lopen/hopen maar. De steile kant op komen was voor iedereen zwaar met de plaksneeuw onder de skis. Inmiddels was iederen al aardig moe. We hadden telkens even kort gestopt om staand in de sneeuw te rusten, eten en drinken. Iedereen voelde dat een lange rustpauze er vandaag niet in zat.



Omdat we vermoedden dat we nog een natter stuk zouden krijgen en omdat we het laatste stuk moesten stijgen, hebben we de skins onder de skis laten zitten. Sjokkend in de schemer en later sjokkend in het donker kwamen we om 20:00 aan bij de hut. Het zicht bleef redelijk, met dank aan de sneeuw. Bij de hut ontmoetten we 2 Letse mannen die aanboden dat we water e.d. konden krijgen, maar we wilden gewoon rust, zitten, eten, slapen. Kachel aangestoken en sneeuw smelten. Met sneeuw smelten zijn we een flinke tijd bezig geweest. We hebben lekkere boerenkool met worst, spekjes en jus gegeten. Daarna moesten we een paar liter water maken voor het drinken van morgen.
Het mooie was dat niemand onderweg geklaagd heeft terwijl we behoorlijk zware omstandigheden hadden. Yvonne was oververmoeid. Haar eerste huttentocht en dan 11 1/2 uur met een pulka sleuren in zware omstandigheden. Ze heeft een beetje gegeten, wat gedronken en naar bed. Rob en ik hebben op de veranda de ijsblokken van de skis staan hakken met een houtblok; Yvonne is er niet wakker van geworden. Daarna hebben we de skis met skins te drogen gezet in de hut.
We hebben nog gesproken met de Letse mannen. Zij waren verbaasd dat de paden niet onderhouden werden. Op de kaart stonden paden, maar je zag er niks van. Ook zij waren veel langer onderweg geweest dan gepland. Een van de mannen had een schoen waarvan de zool tot halverwege los was; dat kwam door de zware sneeuw op de skis. Met onze ductape hebben ze de schoen omwikkeld en hopen zo terug te kunnen. Als dank kregen we een flesje Letse honing. Met de Letse mannen hebben we besproken welke route zij gedaan hebben en gaan doen. We hadden helaas niets aan hun route. We hebben met hen besproken welk deel van onze route ze niet moeten volgen. De dag werd afgesloten met een bodempje Jägermeister.
Dag 2: aan 3 kanten gebakken
Van Jyrkkävaara naar Muorravaarakka (moraal gevaarlijk); 16km
Dianne had ’s nachts gescharrel gehoord rond de hut maar tijdens een toiletbezoek niets gezien. ’s Ochtends bleek dat rendieren rond de bomen gegraven hadden op zoek naar eten.
Water koken. Heet water maken (2 liter voor bij het ontbijt), 5 liter voor onderweg en wat voor de afwas. Havermout ontbijt gegeten: melkpoeder, havermout, rozijnen, suiker, kaneel; heerlijk. Afwassen, pulka’s inpakken (Sjaak en Rob zijn de bagageverdelers, daar kun je maar beter vriendjes mee blijven) en op weg. Simpele route: alleen maar richting zuiden; follow the sun. Koud; rond -18. Stralende zon; we werden aan drie kanten gebakken. Yvonne zou 2 pulkaloze dagen krijgen om weer op kracht te komen. Ze mocht wel voorop om te verkennen. Het eerste stuk vonden we een spoor dat we konden volgen tot aan een ‘gate’, een doorgang in een hek rond een gebied waarin rendieren gehouden worden. We zagen een groepje rendieren dat op een heuvel in het bos verbaasd naar ons stond te staren en wij naar hen. Toen we weer op weg gingen liepen ze langzaam verder. Het spoor hield op dus moesten we zelf een spoor trekken.



Vandaag ging Yvonne zonder pulka voorop en Sjaak of ik erachter voor het aangeven van de richting. Yvonne was de enige met gamaschen. Iedereen heeft die als verplicht item op zijn paklijst staan; ik weet zeker dat ik ze afgevinkt heb, maar dus niet ingepakt. Dat gold voor iedereen behalve Yvonne. Onze route liep om een heuvel heen, maar daar stuitten we op een beekje / moeras waar een pad had moeten lopen. Doorlopen was geen optie. Dan maar over de heuvel; het eerste stuk steil omhoog en later steil de heuvel af. We kwamen verkeerd uit, maar dat was snel gecorrigeerd. De rest van de dag hebben we veel tijd moeten besteden aan een goed / efficiënt traject vinden; dicht bebost, veel kleine heuveltjes en veel sneeuwhopen. Het kostte veel tijd, maar dit was wel heel gaaf om te doen. Een paar km voor de hut stuitten we op een beekje. Een meter breed, maar ook een meter hoog sneeuw aan beide kanten. Oversteken was geen optie. Dan maar om het beekje heen. Dat bleek nog lastig want het slingerde maar door. Eindelijk waren we er omheen en zijn we verder over een meer / moeras verder gegaan. Na 9 uur lopen waren we bij de hut. Moe. Sneeuw smelten. Soepje en crackers met kaas/worst gegeten. Sjaak heeft Thaise curry gemaakt; heerlijk om midden in niks in een hut in Finland Thaise curry te eten. Pannenkoeken gebakken voor de lunch van morgen.
Na ons kwamen een Finse man en vrouw bij de hut aan; ook zij hadden er veel langer over gedaan dan verwacht. We hebben de dag afgesloten met een bodempje Jägermeister.
Dag 3: te hoog
Van Muorravaarakka naar Hammaskuru (tandbederf); 16 km
In de ochtend hebben we met de Finnen de routes besproken,. Zij waren hun kaart kwijt dus hebben ze foto’s gemaakt van onze kaart. Zij waren net als de Letse mannen helemaal aan de oostkant van het park zuidwaarts gegaan over een mooie route met platgereden sneeuw.
We vonden af en toe een vaag spoor dat we konden volgen, maar het was helemaal dichtgesneeuwd. De zon scheen mooi door de bomen; later werd het bewolkt. Ongeveer halverwege moesten we kiezen tussen noord of zuidkant van een dal. We kozen voor zuid omdat we aan de noordkant weinig mogelijkheden voor een route zagen en aan de zuidkant zagen we contouren van een spoor. Door de keuze voor de zuidkant wisten we dat we een iets kortere route zouden lopen, maar wel met meer hoogtemeters. We liepen dwars op een helling en volgden zoveel mogelijk vlakke stukken omdat de schuine stukken verijsd waren. Onze skis gleden vaak weg op die verijsde stukken en het risico is dat ook je pulka gaat glijden en jou dan achteruit mee de berg afsleurt. Het werd bewolkt, het waaide koud en we zagen weinig contrast meer (Tenerife is ook leuk). We liepen langzaamaan omhoog, hopende dat we aan de andere kant een mooie afdaling zouden krijgen. De afdaling kregen we, maar die was steil, er stonden teveel boompjes en er lag een dik pak verse sneeuw. Zomaar afdalen met de pulka was geen optie. Yvonne en ik zijn gaan verkennen. Traverserend naar beneden tot het beekje. Daar vonden we een sneeuwbrug. Een test wees uit dat deze ons wel zou houden. Terug naar boven. Pannenkoek gegeten en de aanpak besproken: Edward voor de pulka en Sjaak met een touw erachter om de pulka tegen te houden en dat 4 keer. De anderen brachten de rugzakken naar beneden. Na 3 keer begonnen we aardig op elkaar ingespeeld te raken. Toen de laatste over de sneeuwbrug ging zakte die ver in. Terwijl wij afdaalden zagen we aan de overkant van het beekje een groep langlaufers lopen; er was dus een spoor. Daarna was het nog een paar km het spoor volgen tot de hut.



Na ons arriveerden een jonge Finse man en vrouw. Ze zijn ’s avonds even langs gekomen om de route te bespreken. Ze vertelde dat het toch wel nuttig is om het dagboek in te vullen omdat ze bij calamiteiten dan kunnen vinden waar we geweest zijn. Ook kun je route-info achterlaten voor degenen na je. Daarna hebben we iedere dag het dagboek ingevuld. Zij zouden morgen hetzelfde eerste deel van de route volgen en zouden vroeg opstaan; mooi dan volgen wij jullie spoor.
’s Avonds Macaroni di Roberto. Pannenkoeken gebakken voor de lunch en als dagafsluiting een bodempje Jägermeister.
Dag 4: koud
Van Hammaskuru naar Tuiskukuru (windvlaag, kloof) 22 km.
De jonge Finnen lieten zich ’s ochtend niet zien dus hebben wij het spoor maar getrokken. Bij vertrek was het -23 en we hadden de hele dag zon. Vandaag konden we de hele dag een spoor van voorgangers volgen; het was dichtgesneeuw/gewaaid, maar zichtbaar. Een haas had ook kilometers lang het spoor gevolgd.
We kwamen door een prachtig open landschap met bomen die krom hingen onder een pak sneeuw, boompjes die vol ijskristallen zaten die schitterden in de zon en glooiende witte heuvels.
Na 11 km kwamen we een groep Tsjechen tegen. Na het where-are-you-from-which-hut-do-you-come-from-which-hut-are-you-going-to-what-are-the-conditions-of-the-track bedankten we hen voor het spoor trekken en kregen we een bedankje terug.



Onderweg kwamen we langs de hut van Luirojärvi; daar hebben we in de hut de kachel aangestoken en rustig de opgewarmde pannenkoeken gegeten.
De hut van Tuiskukuru was blijkbaar langer niet bewoond geweest en was steenkoud; we hebben de kachel hard laten brommen maar het duurde lang voordat de hut warm was. Iedereen kroop tegen de kachel. De vloer van zo’n hut blijft altijd koud en bovenin wordt het uiteindelijk heel heet. We konden hier gelukkig water halen in de rivier. Toiletbezoek was minder prettig, want de (droog)toiletten waren tot de rand toe gevuld.
Sjaak heeft onder luid advies van de anderen toch voor elkaar gekregen om een lekkere ratatouille te maken. Daarna weer pannenkoeken bakken; Sjaak en ik raakten er aardig bedreven in. Deze avond genoten we van het laatste bodempje Jägermeister.
Dag 5: wow
Van Tuiskukuru naar Rautalampi (ijzer vijver); 16,5km.
De avond tevoren hebben we de start van onze route verkend; we zijn er (eindelijk) achter dat dat ’s ochtends bij de start minder handig is, want na pulka’s inladen, opruimen en skis aan wordt het tijd om te bewegen. Een dichtgesneeuwd spoor liep door een prachtig dal, vlak langs een riviertje. Volgens onze route hadden we een stuk hogerop moeten lopen, maar dit was zo mooi. Dianne kwam er bij toeval achter dat haar rugzak van haar pulka gevallen was. Snel een paar honderd meter terug naar een plaats waar we door een dichte den moesten kruipen. Gelukkig was ze snel terug, met rugzak. Toen het dal smaller werd moest we toch omhoog. Aan het eind van de heuvel moest we steil naar beneden; traverseren was geen optie door het steile, het pak sneeuw en de bomen. We hebben pulka voor pulka met een touw laten zakken. Dat ging goed, maar kostte wel veel tijd.



Bij een vuurplaats hebben we vuur gemaakt en pannenkoeken gegeten. Aan het vuur maken heb je eigenlijk niks, want tegen de tijd dat het een beetje vuur is moeten we weer door. De schenkstroop, de appelstroop, de chocoladepasta en een aantal pannenkoeken waren bevroren; alleen de jam was nog vloeibaar. Met 2 Zwitserse mannen hebben we de route besproken; zij gingen naar ‘onze’ hut, wij naar ‘hun’ hut. Ze vertelden dat we een mooie soepel route zouden krijgen; helaas waren ze vergeten dat zij afgedaald waren ;-[ Ze wensten ons veel plezier met het oversteken van de brug en vertelden ze dat zij de heuvel voor Rautalampi overgestoken zijn in plaats van eromheen. Het was -10 geworden dus de dikke jas kon uit en de dunne jas aan. De brug was pittig; korte steil omhoog en omlaag, maar verder geen probleem. Na de nodige hoogtemeters vonden we geen spoor meer; dat was dichtgewaaid. Het werd bewolkt, het waaide, we zagen het verschil niet meer tussen de bergen en de lucht; alle contrast was weg. Toch maar weer de dikke jas aangetrokken. De helling werd ijzig en het duurde lang voordat we de hut van Rautalampi zagen. Rautalampi is een mooie nieuwe hut; groot, hoog, licht, grote ramen, geïsoleerd. Een hele andere bouwstijl – beetje Ikea stijl – dan de andere blokhutten. Bij de middagsnack kwamen we erachter dat we ook berenworst gekocht hadden. Smaakte prima, maar het voelde niet prettig (ja, hypocriet). Na de middagsnack ging iedereen op zijn bed liggen en viel direct in slaap. Na een uurtje moest Dianne herrie maken om ons weer wakker te maken. Yvonne en Sjaak hebben ’s avonds nog een keer water gehaald. Dat moest uit een meertje, liggend op je buik op een rooster. ’s Avonds aten we nasi met gebakken ei, sate en kroepoek.
Dag 6: bewoonde wereld
Van Rautalampi naar Saariselkä (scheenbeen, rug); 20km.
Rob was gisteren ziek geworden en was vanochtend ook nog brak. Voor Rob werd het zijn eerste pulka-loze dag. Het had ’s nachts licht gesneeuwd en gewaaid, dus de sporen waren weer dicht. We konden het eerste deel de borden van een sneeuwscootertraject volgen. Omdat het bewolkt was, was het contrast helemaal weg. Ik liep rechtstreeks een grote sneeuwhoop in omdat er totaal geen zicht was. Het sneeuwscootertraject was blijkbaar weinig bereden, want het was vaak zoeken naar stevige ondergrond. We zagen onderweg wel een paar sneeuwhoenders. Na 5 km kwamen we bij de echte bewoonde wereld: routebordjes, vers gespoorde loipes. Op naar Luulampi; daar is een restaurant. Gelukkig waren ze zo aardig om ons voor openingstijd binnen te laten. Na een lekker gebakje en koffie/thee zijn we weer vertrokken naar de volgende stop, bij Rumakuru. Yvonne mocht hier de Nederlandse vlag in de sneeuw plaatsen voor getoond doorzettings- en aanpassingsvermogen; ze mag trots zijn.
De Finnen die voor ons waren in Rumakuru hadden – heel onfins – de kachel nog niet aangestoken, dus dat heb ik gedaan. De schoorsteen trok slecht dus de hut stond on no-time blauw. De binnenkant van de hut zag zwart van de aanslag, dus dit was al langer aan de hand. Een Finse man en vrouw keken me boos aan en vertrokken weer. Onze lunch was weer bevroren, maar de pannenkoeken smaakten toch prima. Daarna was het doorbuffelen tot Saariselkä.
Bij het inleveren van de hut-sleutel bij het infocentrum van het nationaal park werd er meteen een kaart ontvouwen en moesten we de-briefen. Het was dezelfde vrouw als bij ons vertrek. Ze wilde weten wat we gelopen hadden, hoe de routes waren e.d.. Een dag later kwamen we een aantal van onze opmerkingen tegen in een facebook-bericht.
Daarna naar nog een behoorlijk aantal kilometers om bij het huisje te komen, ski’s en pulka’s in te leveren en weer terug naar het huisje. En toen … douchen! ’s Avonds hebben we heerlijk gegeten in een restaurant (sorry rendieren, ik ga mijn vega-leven beteren). Later op de avond was het helder. Dianne en Yvonne gingen even naar buiten en zagen iets vaags dat noorderlicht zou kunnen zijn.



Dag 7: naar huis
Om 7:00 stonden we op de bus te wachten. Een Sloveense man en vrouw vertelden dat ze gisteravond rond 22:30 prachtig noorderlicht gezien hadden. Ze lieten er hele mooie foto’s van zien. We (en zij ook) hebben de hele week ’s avonds bewolking gehad. We kwamen hen daarna nog een paar keer tegen. Ze probeerden ons ervan te overtuigen dat Slovenië echt de moeite waard is om op vakantie te gaan.
Alle getoonde foto’s en andere foto’s staan in dit google fotoalbum.
Routes, waypoints e.d.
Per dag hadden we een geprinte route met route, varianten, waypoints en hoogteprofiel. De geprinte route was de voorkeursroute; we liepen vaak een variant of een hele andere route. De avond tevoren werd telkens de route besproken. Uiteraard hadden we ook papieren kaarten en een analoog kompas bij ons.
Voor de navigatie gebruikten we gps-en. We hadden telkens 2 gps-en aan en 1 reserve gps. De kaarten die we gebruikten zijn afkomstig van Open Street Map, aangevuld met hoogtelijnen (via Mapas alternativas libres). Om te navigeren gebruikten we de route-lijn; geen navigatie instructies.
Alle waypoints (hutten, schuilhutten, picknickplaatsen, vuurplaatsen, bruggen, …) in het gebied heb ik handmatig overgenomen uit de kaart van Rektikartta. Als basis voor de routes hebben we de wandelroutes uit de Open Streetmap en Rektikartta genomen. Daarnaast hebben we in de geplande routes ook een aantal alternatieve route-delen en waypoints opgenomen; onder andere op plaatsen waar rivieroversteken mogelijk waren zodat we ter plekke konden bepalen wat handig zou zijn.
In deze zip-file vind je geplande en gelopen routes en de waypoints. Volg onze geplande / gelopen routes niet zomaar, lees eerst bovenstaande 😐
Risico
Uiteraard zitten er risico’s aan zo’n tocht, op allerlei gebieden. Weer, vaardigheden, sociaal, materiaal, .. Dat maakt zo’n tocht ook wel spannend, want je weet niet wat er gebeurt. Goede voorbereiding vinden wij belangrijk. We zijn tevoren expliciet op allerlei risico’s ingegaan. Daarnaast kun je proberen om voorbereid te zijn op allerlei situaties; daarvoor hadden we allerlei hulpmiddelen bij ons (touw, zeil, zaag).
Tijdens de eerste dag heb ik een paar keer gedacht dat we de geplande hut niet zouden halen en ben (stiekum) op zoek gegaan naar schuilplaatsen op de kaart. Gelukkig wilde iedereen de geplande hut bereiken. We hebben goed weer gehad. Anderhalve week ervoor waaide het windkracht 8 bij temperaturen net boven nul; dat hadden we vermoedelijk niet kunnen hebben.
Foto’s staan in dit google fotoalbum.


















Alle getoonde foto’s en andere foto’s staan in dit google fotoalbum.
Evaluatie
We hebben prima weer gehad. Door het minder belopen gebied, de sneeuw en de wind moesten we vaak zelf sporen trekken. De tocht bevatte veel meer avontuurlijke onderdelen dan vorige tochten; voornamelijk omdat we in een gebied gelopen hebben dat minder belopen wordt. Het avontuurlijke is deels veroorzaakt omdat we door de kou (~de wind) onvoldoende tijd namen/hadden om ver vooruit te kijken. Het avontuurlijke (route zoeken, zelf sporen trekken, dikke pakken sneeuw, pulka’s laten afdalen aan een touw, steile afdalingen, …) vonden we allemaal mooi, maar kostten veel tijd. Kortere routes met avontuur hebben onze voorkeur. Vanwege de afstand tussen de hutten is dat niet goed mogelijk. Winterkamperen in een tent vinden we niet leuk, dus moeten we iets anders verzinnen (aub geen berichten sturen dat winterkamperen wel leuk is, want het is niet leuk).
We hebben weer lekker gegeten. ’s Avonds eten koken kost tijd en je bent moe, maar het geeft ook structuur en het is erg lekker.
Verbeterpunten / leerpunten
- Minder avondeten mee. We hanteren in de voorbereiding een spreadsheet met hoeveelheden per persoon per maaltijdonderdeel. Na afloop hebben we besproken hoeveel het minder mag zijn.
- Bij een volgende tocht moeten we een rustdag inbouwen. Dat geeft flexibiliteit en … rust.
- Route-varianten beter voorbereiden omdat besluiten nemen in de kou leidt / kan leiden tot besluiten die we bij beter weer beter overdacht zouden hebben.
- De hoogtemeters en obstakels die binnen de hoogtelijnen vallen zijn ook pittig.
- Meer tijd nemen om onze route uit te leggen aan de park-organisatie – daar wellicht een afspraak voor maken – en ons beter laten briefen (als er iets te briefen is).
- We waren heel blij met de full skins onder de ski’s. Daarmee konden we overal goed lopen en hadden we overal goede grip. Ook in diepe sneeuw helling-op liep het goed; we zagen dat anderen hele stukken in de visgraat gelopen hebben. De eerste dag op de rivier hadden we de skins – achteraf gezien – toch beter van de ski’s af kunnen halen.
- Een aantal hebben vaak koude handen gehad; de temperatuur was er ook naar. Bij mij waren handschoenen met wanten erover of dubbele wanten vaak niet voldoende. Bij de meeste stops heb ik met mijn armen staan zwaaien om er weer warmte in te krijgen. Ik heb vaak last van koude handen en voeten; in NL gebruik ik bij koud weer en fietsen sokken en handschoenen met een verwarmingselement. Tijdens korte stops om te navigeren moesten soms de handschoenen uit (die gingen dan onder Yvonne’s oksels). De meeste tijd kon ik mijn gps bedienen met een pennetje. Een week later zijn de meeste vingertoppen nog gevoelloos en tintelen als ze in warm water komen; een paar weken laten is de huid van mijn vingertoppen hard geworden en langzaam verveld. Bij een volgende gelegenheid neem ik een reeks (chemische) handwarmers mee die ik in mijn handschoenen kan stoppen.
- Wellicht volgende keer toch een satelliettelefoon mee. De Garmin InReach is een stuk goedkoper en je kunt een sos-signaal uitzenden en via een *piep* interface berichtjes versturen, maar bij calamiteiten lijkt praten toch handiger.
- Alleen broodmeel meenemen als er een korte dag of rustdag ingepland is.
- Toch gamaschen mee.
- Gedroogde boerenkool met gedroogde aardappel smaakt in een hut beter dan thuis 😐
Speciale dank aan:
Urho Kekkonen nationaal park organisatie voor het fantastische park, de mooie hutten en de fijne service voor het reserveren van de hutten.
Polar Creek voor het verhuur van de pulka’s en ski sets (met full skins) en voor het bewaren van onze koffers.
Eskelisen Lapin Linjat voor de super bus-dienstregeling die aansluit op de aankomst/vertrektijden op Ivalo airport.
Rektikartta voor de interactieve kaart met alle hutten, voorzieningen en (zomer)paden. Die gegevens heb ik handmatig overgenomen in Basecamp en hebben we gebruikt voor het plannen van de routes.
Mapas alternativas libres voor de mooie – op open street map – gebaseerde kaarten met hoogte-informatie. .
Surviking voor het verhuren van de fijne slaapzakken aan degenen die zelf geen goede slaapzak hadden, een donzen expeditiejas en een Garmin InReach mini 2. voor de communicatie in geval van nood. In het grootste deel van het natuurgebied is er geen bereik voor mobiele telefonie. De InReach gaf een veilig gevoel.
K-Supermarket in Saariselkä voor de online bestelde boodschappen (en google voor het vertalen van de webpagina’s). Zij boden aan ons te willen helpen als we bepaalde artikelen niet konden vinden.
De Zuidmolen voor het leveren van melkpoeder en eipoeder; was heerlijk in de havermout en de gebakken eieren.
Globetrotter buitensportvoeding voor heel veel gedroogd eten (aardappel, groentes, kip, gehakt). We hebben ervan genoten!
Pulka’s. We gebruikten 4 pulkas op 5 deelnemers. Reden daarvoor is dat dan altijd iemand ‘vrij’ is kan zijn omdat dat prettig (even niks achter je aan), nodig (kracht, conditie) of handig (zonder pulka kun je makkelijker verkennen) is. Nadeel is dat de bagage van 5 personen op 4 pulka’s moet. Sjaak en Rob hebben telkens de pulka’s beladen zodat de gewenste gewichtverdeling behaald kon worden.
Back country ski’s, skins, schoenen, stokken. Iedereen heeft al het laufmateriaal gehuurd. We hebben ervoor gekozen om full skins te huren en geen sneeuwschoenen te huren. Achteraf gezien waren sneeuwschoenen prettig geweest, maar een groot nadeel is dat je dan 1) die ski’s op de pulka’s moet binden en 2) dat je dan moet wisselen van materiaal.
Omdat de schoenen stug zijn hebben we tevoren afgesproken dat iedereen preventief zijn voeten zou intapen (hakken breed; knobbel rechts van kleine teen) om proberen te voorkomen dat iemand blaren zou krijgen in de stevige schoenen en daarmee zichzelf en de groep zou benadelen.
Alles ski’s hadden als afzetdeel schubben. Vorig jaar hebben we ervaren dat full skins niet plakken op skins onder de ski.
Slapen. Iedereen heeft een slaapzak, matje en bivakzak die bestand zijn tot -20. We slapen in hutten, maar het kan zijn dat je een hut niet haalt. Om een bivak te kunnen maken hebben we ook een zeil en een sneeuwschep. We nemen geen kooktoestel mee.
Bagage die we niet nodig hadden tijdens de tocht werd in onze koffers opgeslagen door Polar Creek.
Een materiaallijst en andere info mail ik op verzoek.
Calamiteiten. Er kan altijd iets gebeuren onderweg; ernstig of minder ernstig. Voor de ernstige gevallen hadden we de Garmin InReach mini 2. Hiermee kun je een sos-singnaal uitzenden en via een *piep* interface (of via je mobiel) berichten versturen. Een mooie functie is dat de Garmin om de – in te stellen – tijd een coördinaat kunt uitzenden die weergegeven wordt op een kaart die kan worden geraadpleegd door de thuisblijvers.
Water
We verbruiken met 5 man zeker 10 liter water per dag. Al het drinkwater hebben we tevoren gekookt, ook al geeft de park-organisatie aan dat het water drinkbaar is; je weet nooit of er een dood beest of troep in het water ligt of dat onze tere hollandse magen er niet tegen kunnen. Bij de eerste 3 hutten hadden we geen riviertje of meer dus moesten we sneeuw smelten. We zijn er inmiddels achter dat het heel veel tijd, sneeuw en gas kost om een liter water te maken. Soms is water halen riskant; bij Rautalampi moest Sjaak op zijn buik op een bruggetje gaan liggen om water te kunnen pakken. We gaan daarom altijd met 2 ‘man’ water halen.
Eten
We wilden 3 keer per dag goed eten en bij aankomst in de hut een hartige snack. Iedereen had voor zichzelf ‘reepjes’ bij zich voor onderweg.
Voor het ontbijt op de eerste dag hadden we een brood-pakket per persoon gemaakt. De andere ochtenden aten we havermout. Melkpoeder, water, havermout, rozijnen en suiker. Voedzaam, warm, lekker, makkelijk. Als lunch aten we de eerste 2 dagen een brood-lunchpakket. De andere dagen aten we pannenkoeken. Het was de bedoeling om 2 keer brood te bakken, maar daarvoor ontbrak de tijd.
Na aankomst in de hut dronken we thee/koffie en aten we een kleine snack; knäckebröd met worst, soep e.d.
Iedereen verzorgde een diner. M.u.v. van de rookworst op de eerste dag bestond dat altijd uit gedroogde ingredienten. Koken was soms een uitdaging op een 2-pits kooktoestel, maar het is gelukt en we hebben iedere dag lekker gegeten. We hadden minder teveel dan vorig jaar, maar toch vaak nog teveel bij het avondeten dus we passen de hoeveelheden weer aan.
Voetnoot
(1) Lapland / Lappen = Sápmi / Sami. Veel Sami beschouwen ‘lappen’ en ‘lapland’ als neerbuigende termen. Het toerismebureau voor Noord-Noorwegen raadt aan Sami en Sápmi te gebruiken in plaats van Lappen en Lapland.’